2010/09/26

ALUŞTADAآلوشتادا


ALUŞTADA ƏMƏTXAN SULTANIN HEYKƏLİ ÖNÜNDƏ

Müharibə illərində Krım tatarlarını Krımdan sürgün etmiş, ama döyüşlərdə böyük qəhrəmanlıq göstərərək, iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı almış Tatar oğlu Əmətxan Sultana doğulduğu Aluşta şəhərində heykəl qoymuşlar. Paradoksa baxın! Millətin qovulduğu yerdə həmin millətin oğluna heykəl!

Əmət Sultan,
De, hardadır indi sənin ana yurdun?
Sən cəbhədə Rusiyanı qoruyurdun.
Həmin ölkə Vətənindən sürgün etdi
millətini.
Tapdaladı namusunu, qeyrətini.
O, üzünə gülə-gülə
Yaxşılığın əvəzini çıxdı belə
Eşitmişəm, bu təhqirdən
Sinən olmuş oyuq-oyuq
Sənin ana torpağından özünə yox,
Təkcə sənin heykəlinə yer verdilər.
Sənə sənin qan bahanı göstərdilər.
Dəyərinə diqqət elə,
Alçaldılan şərəf, şanın!
Vətənində ucaltdılar
heykəlini qəhrəmanın.
Dedilər: biz sevirik Əmətxanı.
Demədilər: bu igidi yetişdirən
millət hanı?
O, göydənmi düşdü yerə?
Atası kim, anası kim? Milləti nə?
O igidin məhəbbəti yox idimi
Vətənindən qovduğunuz millətinə?
Döşünə cüt ulduz taxıb dedilər ki:
Öz millətin sənə yaddır.
Atan da, ana da biz.
Dedilər ki, sən yaxşısan,
Atan da pis, anan da pis...

Heykələ bax!
Qəzəb yağır baxışından.
Sən dostunla düşmənini
Seçəmmədin, ey Əmətxan!
Sən qəzəblə nə baxırsan Qərbə sarı?
Döndər, döndər sən Şimala
O qəzəbli baxışları.
Qərbdə deyil, qardaş, sənin
Şəmaldadır öz düşmənin!
O düşmən ki, torpağına sahib olub
Səni dandı.
Ay dağ*da ayılandı.
Necə deyim
qəhrəmansan
mən də sənə-
Dostu ilə düşmənini seçməyənə?
Sənin iti nəzərin var.
Yaxşı vuran,
Ancaq niyə vurduğunu
Düşünməyən bir ovçuya bənzərin var.
Atəşinə öz ürəyin hədəf oldu,
Şərəfsizlik indi dönüb şərəf oldu.
Heykələ bax! Dayanıbdır əzəmətlə,
Ləyaqətlə.
Millətinin şərəfini
Qoruyan bir igid kimi.
Döşündəki o ulduzlar
Əldən çıxan o torpağın əvəzimi?
Əmət Sultan,
Sənə haram elədilər halalını.
Sən tutuşdur heykəldəki qürurunla
Həyatdakı bu halını.
Vallah, billah, yaraşmayır bu qürur sənə,
Qanan hər kəs gülür sənə!
Kimdir sənin o dünənki qürurunu
Bir quruşa bu gün alan.
... Ey Vətəndə daşa dönüb yalqız qalan!
Sən döyüşdün
Düşməninin düşməniylə nahaq yerə.
Döşündəki nişanlardan
Bu gün gərək Vətən boyda
Dərd göyərə, qəm göyərə!

6-7 aprel 1980
Krım, Aluşta
Bəxtiyar vahabzadə
آلوشتادا امه ت خان سلطانین هیکلی اؤنونده
بختیار واهابزاده
محاربه ایللرینده کریم تاتارلارینی کریم‌دان سورگون ائتمیش، آما دؤیوش‌لرده بؤیوک قهرمان‌لیق گؤستره‌رک، ایکی دفعه سووئت اتفاقی قهرمانی آدی آلمیش تاتار اوغلو امتخان سلطانا دوغولدوغو آلوشتا شهرینده هیکل قویموش‌لار. پارادوکسا باخین! میللتین قووولدوغو یئرده همین میللتین اوغلونا هیکل!

امت سلطان،
دئ، هاردا‌دیر ایندی سنین آنا یوردون؟
سن جبهه‌ده روسیانی قورویوردون.
همین اؤلکه وته‌نین‌دن سورگون ائتدی
میللتینی.
تاپدالادی ناموسونو، قئیرتینی.
او، اوزونه گوله-گوله
یاخشیلیغین اوزینی چیخدی بئله
ائشیتمیشم، بو تحقیردن
سینن اولموش اویوق-اویوق
سنین آنا تورپاغین‌دان اؤزونه یوخ،
تکجه سنین هیکلینه یئر وئردی‌لر.
سنه سنین قان باهانی گؤستردی‌لر.
دیرینه دقت ائله،
آلچالدیلان شرف، شانین!
وته‌نینده اوجالتدی‌لار
هیکلینی قهرمانین.
دئدی‌لر: بیز سئویریک امتخانی.
دئمه‌دی‌لر: بو ایگیدی یئتیش‌دیرن
میللت هانی؟
او، گؤیدنمی دوشدو یئره؟
آتاسی کیم، آناسی کیم؟ میللتی نه؟
او ایگیدین مهببتی یوخ ایدیمی
وته‌نین‌دن قوودوغونوز میللتینه؟
دؤشونه جوت اولدوز تاخیب دئدی‌لر کی:
ؤز میللتین سنه یاددیر.
آتان دا، آنا دا بیز.
دئدی‌لر کی، سن یاخشیسان،
آتان دا پیس، آنان دا پیس...
هیکله باخ!
قزب یاغیر باخیشین‌دان.
سن دوستونلا دوشمنینی
سئچممدین، ائی امتخان!
سن قزبله نه باخیرسان قربه ساری؟
دؤندر، دؤندر سن شیمالا
او قزب‌لی باخیش‌لاری.
قربده دئییل، قارداش، سنین
شمالدا‌دیر اؤز دوشمه‌نین!
او دوشمن کی، تورپاغینا صاحب اولوب
سنی داندی.
ای داغ*دا آییلاندی.
نئجه دئییم قهرمانسان
من ده سنه-
دوستو ایله دوشمنینی سئچمه‌ینه؟
سنین ایتی نظرین وار.
یاخشی ووران،
آنجاق نیه ووردوغونو
دوشونمه‌ین بیر اووچویا بنزرین وار.
آتشینه اؤز اوریین هدف اولدو،
شرف‌سیزلیک ایندی دؤنوب شرف اولدو.
هیکله باخ! دایانیب‌دیر عظمتله،
لیاقتله.
میللتی‌نین شرفینی
قورویان بیر ایگید کیمی.
دؤشون‌دکی او اولدوزلار
الدن چیخان او تورپاغین اوزیمی؟
امت سلطان،
سنه حرام ائله‌دی‌لر هالالینی.
سن توتوش‌دور هیکل‌دکی قورورونلا
حیات‌داکی بو حالینی.
واللاه، بیللاه، یاراشماییر بو قورور سنه،
قانان هر کس گولور سنه!
کیم‌دیر سنین او دوننکی قورورونو
بیر قوروشا بو گون آلان.
... ائی وطنده داشا دؤنوب یالقیز قالان!
سن دؤیوشدون
دوشمنی‌نین دوشمنیله ناهاق یئره.
دؤشون‌دکی نیشان‌لاردان
بو گون گرک وطن بویدا
درد گؤیره، قم گؤیره!

6-7 آپرئل 1980
کریم، آلوشتا
بختیار واهاب‌زاده

No comments:

Post a Comment